Bệnh cường giáp: Nguyên nhân, triệu chứng và chế độ dinh dưỡng hợp lý

Bài viết được tham vấn chuyên môn bởi Bác sĩ CKII Bùi Hồng Thanh.

Cường giáp là tình trạng tuyến giáp tăng hoạt động, sản xuất nhiều hormone giáp và tăng nồng độ hormone giáp trong máu. Nếu cường giáp không được phát hiện, điều trị và kiểm soát tốt sẽ có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho người bệnh.

Bệnh cường giáp là bệnh gì?

Tuyến giáp là tuyến nội tiết quan trọng, nằm phía trước cổ, ngay dưới thanh quản và trên xương ức. Hormone tuyến giáp đóng vai trò chính trong chuyển hóa, tăng trưởng và phát triển cơ thể. Cường giáp là tình trạng tuyến giáp tăng hoạt động, sản xuất nhiều hormone giáp và tăng nồng độ hormone giáp trong máu. Do đó, người bệnh cường giáp có tình trạng tăng chuyển hóa của cơ thể và biểu hiện triệu chứng lâm sàng.

=> Xem thêm: Dinh dưỡng cho bệnh cường giáp

Cường giáp là gì? Thực đơn chi tiết cho bệnh cường giáp

Nếu cường giáp không được phát hiện, điều trị và kiểm soát tốt sẽ có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho người bệnh.

>> Xem thêm:

Triệu chứng của bệnh cường giáp

Hormone tuyến giáp đóng một vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa và trao đổi chất của cơ thể. Nếu có quá nhiều hormone tuyến giáp, mọi chức năng của cơ thể đều có xu hướng gia tăng. Vì vậy nhiều người bệnh có các triệu chứng sau:

  • Người bệnh cảm giác sợ nóng, da nóng, toát mồ hôi và sốt nhẹ 37.5-38 độ C
  • Bị đánh trống ngực, có cảm giác hồi hộp, khó thở khi xúc động hoặc làm việc gắng sức
  • Bồn chồn, lo lắng, khó ngủ, tính khí thất thường, dễ cáu gắt. Có thể xảy ra rối loạn tâm thần biểu hiện bằng cơn kích động hoặc tình trạng lú lẫn hay hoang tưởng
  • Run ở đầu ngón tay
  • Rối loạn kinh nguyệt ở bệnh nhân nữ
  • Da mỏng, tóc giòn và yếu cơ đặc biệt là ở cánh tay và đùi
  • Thường gặp tiêu chảy không kèm đau quặn: 5-10 lần/ngày
  • Thường sụt cân nhanh mặc dù ăn vẫn bình thường hoặc có khi ăn khỏe. Một số ít bệnh nhân trẻ tuổi có khi lại tăng cân nghịch thường.
  • Bệnh Basedow còn có thêm biểu hiện ở mắt: chói mắt, chảy nước mắt, cảm giác nóng rát mắt, lồi mắt.

Cường giáp là gì? Thực đơn chi tiết cho bệnh cường giáp

Triệu chứng điển hình của bệnh cường giáp

Nguyên nhân của bệnh cường tuyến giáp

Cường giáp là bệnh lý gây ra bởi các nguyên nhân dưới đây:

  • Viêm tuyến giáp: Là bệnh tổn thương tuyến giáp do nhiễm virus vi khuẩn, do miễn dịch hoặc thuốc. Viêm tuyến giáp làm phá hủy cấu trúc thông thường của các nang tuyến giáp, dẫn đến hormone tuyến giáp dự trữ bị rò rỉ ra ngoàiViêm tuyến giáp ít được để ý đến nên thường bị bỏ qua và khi bệnh kéo dài mà không được điều trị sẽ dẫn đến suy giáp không hồi phục, gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống.
  • Sử dụng nhiều hormon tuyến giáp (hormone tuyến giáp để điều trị suy giáp đặc biệt ở những người lạm dụng thuốc giảm cân) khiến cơ thể tăng hấp thu hormon giáp.
  • Bệnh nhân đã mắc phải bệnh graves- các kháng thể trong máu kích thích tuyến giáp phát triển và tiết ra quá nhiều hormon tuyến giáp gây ra. Loại bệnh này có tính chất di truyền và tỉ lệ xảy ra đối với phụ nữ cao hơn gấp 4 lần.
  • Tiêu thụ hay uống quá nhiều lượng iot
  • Bướu cổ hoặc u tuyến giáp…

=> Xem thêm: Dinh dưỡng cho bệnh cường giáp

Những đối tượng có thể mắc bệnh cường giáp

Bệnh cường giáp là tình trạng trong đó tuyến giáp hoạt động quá mức, sản xuất quá nhiều hormon tuyến giáp, gây ra một loạt các triệu chứng như tim đập nhanh, mất cân, mồ hôi nhiều, khó chịu, thay đổi tâm trạng, và tăng cảm giác đói. Dưới đây là một số nhóm người có nguy cơ mắc bệnh cường giáp cao hơn:

  • Phụ nữ: Bệnh cường giáp thường gặp hơn ở phụ nữ so với đàn ông. Điều này có thể liên quan đến sự thay đổi về hormone trong cơ thể phụ nữ, đặc biệt là trong thời kỳ sinh sản.
  • Người có tiền sử bệnh từ gia đình: Người có gia đình mắc bệnh cường giáp hoặc các bệnh liên quan đến tuyến giáp khác có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
  • Người ở độ tuổi trung niên: Bệnh cường giáp thường xuất hiện ở những người ở độ tuổi từ 20 đến 40.
  • Người đang mắc các bệnh về tuyến giáp như Basedow, viêm tuyến giáp, hoặc viêm khớp dạng thấp cũng có nguy cơ mắc bệnh cường giáp cao hơn.
  • Người thiếu hoặc thừa i-ốt: Bổ sung quá ít hoặc quá thừa lượng i-ốt có thể gây ra cường giáp, đặc biệt đối với những người đã có tình trạng bất thường với tuyến giáp.

Những đối tượng dễ mắc bệnh cường giáp

Bệnh cường giáp có nguy hiểm không? Biến chứng của bệnh cường giáp

Nếu cường giáp không được phát hiện, điều trị và kiểm soát tốt sẽ dẫn đến nhiều biến chứng, bao gồm:

  • Tim mạch: rối loạn nhịp tim (rung nhĩ, tăng nguy cơ đột quỵ), suy tim sung huyết.
  • Loãng xương: xương yếu và dễ gãy.
  • Bất thường mắt: bệnh Basedow sẽ gây lồi mắt, mắt sưng và đỏ, nhạy cảm ánh sáng, nhìn mờ, nhìn đôi và nặng nề nhất là mù.
  • Bão giáp: là biến chứng hiếm gặp nhưng có thể gây tử vong. Bão giáp thường xảy ra trên người bệnh cường giáp không điều trị hoặc điều trị chưa ổn định và có yếu tố thúc đẩy như phẫu thuật, nhiễm trùng, chấn thương.
  • Suy mòn suy kiệt, nhiễm trùng....

Xem thêm: Cây thuốc nam nào chữa bệnh cường giáp hiệu quả?

Thực đơn cho người bị cường giáp

Một chế độ ăn uống lành mạnh tuy không thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh cường giáp nhưng việc bổ sung các loại thực phẩm tốt trong bữa ăn hằng ngày có thể sẽ giúp giảm các triệu chứng của bệnh góp phần vào quá trình điều trị bệnh. Vậy khi bị bệnh bệnh cường giáp nên ăn gì và nên kiêng gì là phù hợp nhất đây là vấn đề nhiều người bệnh còn băn khoăn.

Bệnh cường giáp nên ăn gì?

Người bệnh cường giáp cần lưu ý bổ sung những loại thực phẩm được kể tên dưới đây:

Các loại quả giàu chất chống oxy hóa

Các chất chống oxy hóa tự nhiên có trong các loại rau quả giúp cải thiện và nâng cao hiệu quả của hệ miễn dịch trong cơ thể đồng thời hỗ trợ cân bằng hormone tuyến giáp.

Các nghiên cứu cho thấy các loại quả mọng như: dâu tây, việt quất, kiwi, trái cây họ cam quýt, cà chua, cải mâm xôi hoặc các loại rau củ như: rau chân vịt, cải xoăn, ớt chuông hoặc bí đỏ có chứa hàm lượng cao các chất chống oxy hóa. Vì vậy, đây là nhóm thực phẩm hàng đầu khi đề cập đến vấn đề người bị cường giáp nên ăn gì.

Có thể bạn quan tâm: Cường giáp có nên uống nước dừa không?

Rau họ cải

Những thực phẩm thuộc nhóm họ rau cải như: bông cải xanh, bắp cải, súp lơ... giúp làm giảm lượng hormone do tuyến giáp sản xuất ra trong cơ thể. Do đó, đây là lựa chọn rất tốt đối với người bị cường giáp. Tuy nhiên, việc sử dụng rau họ cải phải vừa đủ, tránh dùng quá nhiều vì các loại thực phẩm này lại có thể dẫn đến suy giáp. Vì vậy, trong chế độ ăn nên sử dụng rau họ cải một cách hợp lý, tránh lạm dụng.

Vitamin D và Omega 3

Vitamin D giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn, phòng ngừa loãng xương hiệu quả. Acid béo omega-3 có tác dụng làm dịu hoạt động của tuyến giáp. Do đó, omega-3 và vitamin D giúp tăng cường sức khỏe của tuyến giáp nói riêng và cả cơ thể nói chung.

Trong số các thực phẩm thường dùng thì cá hồi cung cấp cả vitamin D và acid béo omega-3 nhiều nhất, do đó đây là thức ăn mà người bệnh cường giáp nên sử dụng. Trong trường hợp không ăn được cá, bạn có thể sử dụng trứng và nấm để bổ sung vitamin D. Còn omega-3 có nhiều trong quả óc chó, dầu oliu hoặc dầu hạt lanh.

Các thực phẩm giàu kẽm

Thiếu kẽm có thể cản trở sự phân chia tế bào, sự tăng trưởng và phân hủy carbohydrate. Đồng thời, khi tuyến giáp hoạt động quá mức sẽ dẫn đến cạn kiệt khoáng chất này. Vì vậy, người bị cường giáp nên bổ sung kẽm trong chế độ ăn bằng các loại các hạt như: hạnh nhân, hạt óc chó, hạt bí ngô hoặc hạt lanh.

Cường giáp là gì? Thực đơn chi tiết cho bệnh cường giáp

Người bị cường giáp nên bổ sung kẽm trong chế độ ăn

Đạm thực vật

Giảm cân là một triệu chứng của bệnh cường giáp, do đó việc cung cấp đủ lượng đạm cho cơ thể để duy trì cân nặng hợp lý là vô cùng cần thiết. Trong đó, protein từ các loại đậu hạt đã được chứng minh là an toàn và tốt cho sức khỏe, đặc biệt cho người bị cường giáp.

Các sản phẩm từ sữa

Rối loạn chuyển hóa canxi máu là triệu chứng thường gặp ở những người bị cường giáp để bù trừ lại cơ thể sẽ lấy canxi từ xương, dẫn đến hậu quả cuối cùng là loãng xương. Để phòng ngừa vấn đề này, bệnh nhân cường giáp hãy sử dụng các sản phẩm làm từ sữa như: sữa chua, sữa ít béo hoặc phô mai để bổ sung canxi. Trong trường hợp bị đầy bụng khó tiêu do bất dung nạp lactose cần bổ sung canxi bằng những thực phẩm khác như rau xanh.

Leanpro Thyro LID - Dinh dưỡng giảm i-ốt cho người bệnh cường giáp. XEM THÊM

Bệnh cường giáp nên kiêng ăn gì?

Bên cạnh những thực phẩm cần bổ sung vào trong thực đơn của người bệnh cường giáp, bạn nên hạn chế những thực phẩm kể tên dưới đây:

Thực phẩm chứa nhiều iot

Iốt làm thúc đẩy hoạt động của tuyến giáp, có thể làm vấn đề cường giáp có sẵn ở người bệnh nặng thêm. Giảm iốt là thực phẩm quan trọng nhất trong các loại thực phẩm cần kiêng cho người bệnh cường giáp. Các thực phẩm chứa Iốt sau cần hạn chế:

  • Muối Iốt.
  • Các loại rong biển, tảo biển hoặc các thực phẩm dinh dưỡng có nguồn gốc từ chúng.
  • Kiêng sử dụng các loại hải sản. Đa số các loại thực phẩm có nguồn gốc từ biển thường chứa nhiều Iốt.
  • Các loại đồ hộp.
  • Nước uống đóng chai.
  • Các loại bánh quy bơ: nguyên liệu làm bánh có thể có chứa Iốt.

Ngoài ra người bệnh không nên ăn các loại thực phẩm nấu sẵn bên ngoài vì bạn không kiểm soát được lượng muối Iốt và các nguyên liệu khác có chứa Iốt được sử dụng khi chế biến thực phẩm.

Các loại chất béo

Chất béo bão hòa và cholesterol gia tăng có thể làm các triệu chứng bệnh cường giáp trở nên nặng hơn và giảm tác dụng của thuốc điều trị bệnh.

Hơn nữa người bệnh cường giáp thường có các triệu chứng rối loạn ở đường tiêu hoá. Sử dụng nhiều chất béo gây khó tiêu, làm nặng hơn các triệu chứng tiêu hoá của người bệnh.

Tránh các thực phẩm có chất béo bão hoà như mỡ động vật, dầu chiên lại nhiều lần, các loại thức ăn chiên xào.

Cà phê

Cà phê là chất có tác dụng kích thích tiết hormone ở tuyến giáp nên có thể làm nặng hơn tình trạng cường giáp.

Bên cạnh đó, người bệnh cường giáp thường xuyên khó ngủ mặc dù rất họ rất mệt. Sử dụng cà phê càng làm làm họ dễ mất ngủ hơn, cảm giác nóng nảy khó chịu, căng thẳng, nhịp tim nhanh.

Cường giáp là gì? Thực đơn chi tiết cho bệnh cường giáp

Bệnh cường giáp nên tránh sử dụng cà phê

Vì vậy nên kiêng sử dụng cà phê. Hãy thử sử dụng những đồ uống thay thế khác như nước ép trái cây, trà thảo mộc tự nhiên.

Cách điều trị bệnh cường giáp

Bệnh cường giáp hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu người bệnh sớm phát hiện và điều trị, có phản ứng tốt với phương pháp điều trị. Có 3 phương pháp chính để điều trị cường giáp: điều trị nội khoa (dùng thuốc), dùng chất phóng xạ và phẫu thuật tuyến giáp. 

Điều trị bệnh cường giáp với thuốc cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ

Điều trị bệnh cường giáp sẽ được chỉ định mổ hay dùng phóng xạ trong các trường hợp sau:

  • Người mức độ bệnh cường giáp nghiêm trọng

  • Người bệnh bị dị ứng thuốc

  • Người bệnh có tiền sửa, bệnh nền về tim mạch

  • Người bệnh đang mang thai, đang trong quá trình cho con bú hay không đủ điều kiện để điều trị nội khoa (chỉ có thể chỉ định mổ tuyến giáp, không xạ trị).

Bệnh cường giáp có thể điều trị khỏi bệnh vĩnh viễn sau phẫu thuật. Đây là mổ để cắt bỏ toàn bộ, hầu hết tuyến giáp của người bệnh. Sau khi tuyến giáp đã bị cắt bỏ, nguồn gốc gây bệnh cường giáp không còn nữa, nhưng lại tăng nguy cơ mắc bệnh suy giáp. Do đó người bệnh cần tuân thủ chỉ định bác sĩ về việc dùng thuốc và bổ sung hormone tuyến giáp với liệu trình phù hợp. 

BỆNH VIỆN K - TRIỂN KHAI PHẪU THUẬT U GIÁP THÀNH CÔNG QUA ĐƯỜNG MIỆNG

Phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp là cách hiệu quả để điều trị bệnh cường giáp

>> Xem thêm:

Lưu ý khi điều trị bệnh cường tuyến giáp

Bên cạnh có một chế độ dinh dưỡng hợp lý thì trong quá trình điều trị, người bệnh cường giáp cũng cần có chế độ nghỉ ngơi hiệu quả.

Người bệnh nên nghỉ ngơi nhiều hơn để phục hồi thể trạng. Lao động nhiều và gắng sức có thể làm tình trạng sức khoẻ thêm suy kiệt khi các cơ quan đã phải hoạt động quá mức do cường giáp.

Người bệnh cường giáp nên nghỉ ngơi nhiều hơn, nhất là trong khoảng thời gian 3-4 tháng đầu điều trị, tránh những căng thẳng áp lực, hạn chế thức khuya và lao động gắng sức.

Bạn không thể điều trị khỏi hoàn toàn bệnh cường giáp chỉ dựa vào dinh dưỡng. Tuy nhiên kết hợp với một chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi phù hợp giúp bạn giảm các triệu chứng của cường giáp, mang lại một cảm giác dễ chịu hơn khi triệu chứng bệnh thay đổi. Hơn nữa chế độ dinh dưỡng phù hợp cũng giúp quá trình điều trị nhanh chóng có hiệu quả hơn.

Bệnh cường giáp: Nguyên nhân, triệu chứng và chế độ dinh dưỡng hợp lý

Dinh dưỡng cho người bệnh cường giáp _ Leanpro Thyro LID được nghiên cứu tách bỏ tới 88% i-ốt, nhưng vẫn đảm bảo nguồn dinh dưỡng cân đối và đa dạng vitamin, khoáng chất; giúp điều hòa canxi máu.

Đặc biệt, Leanpro Thyro LID đã được chứng minh lâm sàng tại bệnh viện K Tân Triều giúp hạn chế I-ốt đưa vào cơ thể bệnh nhân, bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, giúp mang lại hiệu quả tích cực trong điều trị ung thư tuyến giáp sau 2 tuần sử dụng.

Bệnh cường giáp: Nguyên nhân, triệu chứng và chế độ dinh dưỡng hợp lý

***Thực phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

---

Nutricare đang triển khai chương trình: DINH DƯỠNG CHUYÊN BIỆT - TẶNG NGÀN QUÀ TUYỆT vô cùng hấp dẫn, đừng bỏ lỡ. Xem ngay tại đây: SHOPEE

Tham khảo thêm thông tin sản phẩm tại: https://www.dinhduongyhoc.com.vn/collections/dinh-duong-cho-benh-tuyen-giap
Thông tin mua hàng:

Giao hàng miễn phí với đơn hàng trên 1 triệu đồng.

Mọi thắc mắc về dinh dưỡng cho bệnh tuyến giáp vui lòng liên hệ hotline 1800 6742, fanpage: Nutricare Pharma để được tư vấn cụ thể. Hoặc đặt mua sản phẩm trực tiếp tại gian hàng chính hãng của Nutricare Pharma trên Shopee, Lazada, Tiki.

*Bài viết này chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.

BS BÙI HỒNG THANH 

Bác sĩ Chuyên khoa Bùi Hồng Thanh có 5 năm làm công tác dự phòng, 20 năm làm bác sĩ điều trị tại bệnh viện và 13 năm giảng dạy ở trường cao đẳng y khoa Hà Đông, Hà Nội.

Quá trình đào tạo

  • 2009: Bác sỹ CK II – Đại học Y Hà Nội
  • 2005: BSCK I – ĐHY Thái Nguyên
  • Chứng chỉ dược lâm sàng
  • Chứng chỉ Phương pháp giảng dạy lâm sàng
  • Chứng chỉ Sư phạm Y học cơ bản

Quá trình công tác

  • 2020 – nay : Chuyên gia tư vấn sức khỏe tại Công ty cổ phần Nutricare
  • 2009 – nay: Giảng viên chính trường cao đẳng Y tế Hà Đông – Hà Nội;
  • 1988 – 2009: Bác sỹ, Trưởng khoa điều trị Bệnh viện tỉnh Yên Bái;
  • 1983 – 1988. Bác sỹ, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Yên Bái