Bệnh tiểu đường có di truyền không? Giải đáp từ A đến Z
Tiểu đường là một trong những căn bệnh mãn tính bị mọi người ghét nhất. Nếu cơ thể mắc phải, người bệnh phải xác định “sống cả đời” với bệnh lý này. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh tiểu đường. Do đó có không ít người đã băn khoăn tiểu đường có di truyền không? Nếu bạn có cùng câu hỏi thì hãy theo dõi bài viết dưới đây của Nutricare Pharma để tìm ra đáp án chính xác nhé.
>> Xem thêm: Sữa dành cho bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường có di truyền không?
Tiểu đường hay còn được gọi là Đái tháo đường, đây là bệnh rối loạn chuyển hóa Glucose bởi cơ thể thiếu hụt hormone Insulin (bệnh tiểu đường type 1) hoặc suy giảm chức năng hormone Insulin (bệnh tiểu đường type 2).
Bệnh tiểu đường có di truyền nhưng xác suất không cao
Nguyên nhân chính gây ra tiểu đường type 1, type 2 hoàn toàn khác nhau. Bộ Y Tế đã chứng minh tiểu đường là bệnh lý có tính di truyền, tuy nhiên di truyền không phải yếu tố duy nhất hình thành ra bệnh. Có 2 nguy cơ chính khiến căn bệnh này hình thành đó là:
● Gen di truyền.
● Yếu tố khác tác động.
Thực tế đã có nhiều cuộc nghiên cứu cho thấy, những cặp song sinh cùng trứng có cùng gen nhưng chỉ có 1 trong 2 người mới mắc bệnh tiểu đường type 1. Dưới đây là tỷ lệ di truyền của bệnh tiểu đường mà bạn nên biết, cụ thể:
1. Tỷ lệ di truyền mắc tiểu đường type 1
Theo thống kê từ Bộ Y Tế, khi người bố mắc bệnh tiểu đường type 1 thì tỷ lệ mắc bệnh này của đứa con có xác suất là 1/17. Người mẹ nếu mắc tiểu đường type 1 nhưng sinh trước 25 tuổi thì tỷ lệ di truyền là 1/25. Nếu sinh sau 25 tuổi thì tỷ lệ di truyền sang con là 1/100. Trong trường hợp cả ba và mẹ đều mắc tiểu đường type 1 thì xác suất mắc bệnh của trẻ là 1/10 - 1/4.
Nhìn chung tiểu đường type 1 có nguy cơ mắc bệnh lý rối loạn miễn dịch, hội chứng tự miễn nhiều tuyến nội tiết type 2, tuyến giáp và tuyến thượng thận. Do đó khi bố mẹ cùng mắc những bệnh lý trên và tiểu đường type 1 thì xác suất trẻ bị di truyền là 1/2.
Tỷ lệ di truyền mắc tiểu đường type 1
2. Tỷ lệ di truyền mắc tiểu đường type 2
Tiểu đường type 2 có tỷ lệ di truyền cao hơn type 1. Đây là bệnh lý di truyền theo gia đình (gen và thói quen ăn uống, sinh hoạt giống với gia đình). Dựa theo số liệu nghiên cứu từ Hiệp hội tiểu đường Hoa Kỳ thì tỷ lệ di truyền mắc tiểu đường type 2 là:
● Bố hoặc mẹ mắc tiểu đường type 2 (trước 50 tuổi) thì tỷ lệ trẻ bị bệnh là 1/7.
● Bố hoặc mẹ mắc tiểu đường type 2 (sau 50 tuổi) thì tỷ lệ trẻ bị bệnh là 1/13.
● Cả bố và mẹ đều mắc tiểu đường type 2 thì tỷ lệ trẻ bị bệnh là 1/2.
Yếu tố dinh dưỡng, vận động cơ thể hàng ngày cũng ảnh hưởng trực tiếp tới việc mắc phải bệnh này. Thực tế có một số trường hợp đột biến gen gắn liền với bệnh tiểu đường type 2. Tuy nhiên không có gen nào độc lập lại gây ra bệnh. Yếu tố gen tương tác cùng yếu tố môi trường (virus, thực phẩm,…) sẽ kích hoạt khiến trẻ bị bệnh.
Tỷ lệ di truyền mắc tiểu đường type 2
Có loại gen nào di truyền bệnh tiểu đường?
Theo những giải đáp phía trên thì rõ ràng tiểu đường có thể di truyền. Vậy loại gen nào di truyền bệnh lý này? Nhiều bác sĩ vẫn đang tiếp tục nghiên cứu nhằm tìm ra các gen đột biến khiến nguy cơ di truyền, mắc bệnh tiểu đường tăng cao để phòng ngừa và sàng lọc tốt hơn. Tới thời điểm hiện tại thì Bộ Y Tế đã tìm ra một vài đột đột biến gen ảnh hưởng tới quá trình điều hòa glucose như sau:
● Gen kiểm soát sự điều hòa nồng độ insulin, sản xuất glucose.
● Gen kiểm soát độ nhạy cảm của cơ thể đối với nồng độ glucose máu.
● Gen GCGR thụ thể Glucagon.
● Gen GLUT2 vận chuyển Glucose 2.
● Gen TCF7L2 ảnh hưởng tới hệ bài tiết insulin và sản xuất glucose.
● Thụ thể Ure Sulfonylurea ABCC8 điều tiết Insulin.
● Gen Calpain 10.
Gen đột biến liên quan tới quy trình sản sinh, điều tiết insulin, glucose,… là tác nhân di truyền bệnh tiểu đường
Nhìn chung những cá nhân bị đột biến gen liên quan tới quy trình sản sinh, điều tiết insulin, glucose,… sẽ có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn. Bệnh lý này còn bị ảnh hưởng bởi lối sống, sinh hoạt thường ngày của gia đình. Ví dụ cha mẹ vận động ít thì con cái cũng vậy hoặc cha mẹ ăn uống chất dinh dưỡng không đầy đủ thì con cái cũng ăn uống như vậy. Điều này chính là yếu tố khiến bệnh có di truyền cao hơn những bệnh khác.
Xem thêm:
Chẩn đoán xác suất di truyền bệnh tiểu đường như thế nào?
Tiểu đường là bệnh lý có nguy cơ di truyền từ bậc cha mẹ sang thế hệ con cái. Do đó nhiều người luôn lo lắng khi biết được bản thân mình bị bệnh này sẽ di truyền sang cho con mình. Tới thời điểm hiện tại, ngành y tế đã phát triển một số loại xét nghiệm đột biến gen để mọi người chẩn đoán được xác suất di truyền bệnh tiểu đường của mình. Cụ thể:
● Chỉ số huyết áp cao.
● Tiền sử gia đình.
● Chỉ số khối cơ thể.
● Tiền sử tiểu đường thai kỳ.
● Tăng cholesterol, nồng độ triglyceride máu.
Chẩn đoán xác suất di truyền bệnh tiểu đường dựa vào nhiều chỉ số, thông tin
Nhìn chung các loại xét nghiệm và chẩn đoán tính di truyền của bệnh tiểu đường còn nhiều khó khăn. Việc đánh giá sự tương tác giữa môi trường và di truyền của bệnh còn nhiều khía cạnh chưa được toàn diện. Do đó mỗi người cần tự thay đổi lối sống, kiểm soát chế độ sinh hoạt của mình để giảm nguy cơ di truyền bệnh tiểu đường.
Bật mí cách ngăn ngừa tiểu đường di truyền hữu ích
Nhiều nghiên cứu thực tế cho thấy, muốn ngăn ngừa việc di truyền bệnh tiểu đường thì việc giảm cân, duy trì cân nặng, kiểm soát chế độ dinh dưỡng, chăm chỉ vận động thể chất sẽ giúp ích rất nhiều. Ngoài ra còn có một số tips như:
● Chế độ sinh hoạt, ngủ nghỉ lành mạnh.
● Thường xuyên tập thể dục thể thao mỗi ngày 30 phút.
● Kiêng ăn những thực phẩm nhiều tinh bột, đường và mỡ.
● Thường xuyên bổ sung trái cây, rau xanh, thực phẩm giàu chất xơ.
● Kiêng những thói quen sử dụng chất kích thích, rượu bia, thuốc lá,…
● Duy trì cân nặng, thể trạng tiêu chuẩn.
● Không để bản thân béo hoặc gầy quá.
● Hạn chế stress, mệt mỏi, áp lực kéo dài.
● Định kỳ thăm khám, kiểm tra sức khỏe 6 tháng/lần.
● Sử dụng sữa dinh dưỡng dành cho người có nguy cơ, người bị tiểu đường Nutricare Cerna.
Sử dụng sữa dinh dưỡng dành cho người có nguy cơ và người đang bị tiểu đường
Việc bổ sung 2 - 3 ly Nutricare Cerna mỗi ngày giúp người tiểu đường ổn định đường huyết, ngăn ngừa xơ vữa mạch, tăng cường sức khỏe tổng thể và phòng chống biến chứng. Sản phẩm Nutricare Cerna là sự lựa chọn phù hợp cho người bệnh tiểu đường, người có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, rối loạn dung nạp Glucose.
FAQS về tiểu đường di truyền bạn nên biết
1. Chồng bị tiểu đường có sinh con được không?
CÓ, nam giới bị tiểu đường không ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng của nam giới. Tuy nhiên tỷ lệ di truyền bệnh từ bố sang con là 1/17 với tiểu đường type 1 và 1/7 với tiểu đường type 2. Bên cạnh đó việc di truyền bệnh còn phụ thuộc vào một số yếu tố khác của môi trường sống (dinh dưỡng, lối sinh hoạt). Nếu muốn sinh con hãy nhờ tư vấn từ bác sĩ để giảm tối đa tình trạng di truyền bệnh.
2. Vợ bị tiểu đường có nên sinh con?
CÓ, nữ giới tiểu đường type 1 hay type 2 vẫn có thể sinh con khoẻ mạnh. Tỷ lệ di truyền bệnh từ mẹ sang con sẽ thấp hơn so với bố, cụ thể xác suất là 1/25 với tiểu đường type 1 và 1/7 với tiểu đường type 2.
Có điểm cần lưu ý đó là bệnh tiểu đường sẽ dẫn tới một số nguy cơ khiến thai phụ và thai nhi bị ảnh hưởng trong quá trình mang thai. Do đó để sinh con khỏe mạnh, các cặp đôi cần chủ động kiểm soát bệnh thật tốt và có kế hoạch sinh con, phòng ngừa bệnh khoa học nhằm bảo vệ trẻ.
3. Bệnh tiểu đường có lây được không?
KHÔNG, bệnh không lây nhiễm qua các đường máu, đường tiếp xúc hay QHTD. Nguyên nhân gây ra bệnh là quá trình rối loạn chuyển hóa Insulin bên trong cơ thể, không liên quan tới vi sinh vật nên bạn hãy an tâm.
Lời kết
Bài viết này Nutricare Pharma đã cùng bạn tìm được đáp án cho thắc mắc tiểu đường có di truyền không. Nếu bạn muốn con em của mình hoặc bản thân mình không bị di truyền bệnh lý này thì hãy chú ý đến chế độ sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng thường nhật nhé.
Ngoài ra, mọi thắc mắc về dinh dưỡng cho bệnh nhân tiểu đường vui lòng liên hệ hotline 1800 6742, fanpage: Nutricare Pharma để được tư vấn cụ thể. Hoặc đặt mua sản phẩm trực tiếp tại gian hàng chính hãng của Nutricare Pharma trên Shopee, Lazada, Tiki.
*Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.
